Ένας ασφαλής χώρος ακόμη και για παιδιά

Συνήθως τα παιδιά είναι πιο ευάλωτα και περισσότερο ευαίσθητα σε εξωτερικές επιρροές, κι έτσι είναι ανάγκη να είμαστε κι εμείς πιο προσεκτικοί όταν πρόκειται να εμπιστευτούμε κάποιον για την εκπαίδευσή τους. Αυτό δεν σημαίνει ότι και οι ενήλικες δεν κινδυνεύουν να «μολυνθούν» μπαίνοντας σε ένα χώρο που δεν είναι «καθαρός». Γιατί η θέση επιρροής που έχει ο δάσκαλος τον κάνει αυτόματα περισσότερο αποδοτικό ή περισσότερο επικίνδυνο για τους μαθητές του.

Το Suibukan είναι ένα ασφαλές περιβάλλον για ενήλικες και παιδιά. Τι κάνει όμως, ένα περιβάλλον ασφαλές; Για να απαντήσουμε σ’ αυτή την ερώτηση πρέπει να διερευνήσουμε από τι κινδυνεύει κάποιος.

Υπάρχουν δύο επίπεδα κινδύνου που σηματοδοτούν δύο επίπεδα ασφάλειας αντίστοιχα• τη σωματική και την ψυχολογική ασφάλεια. Θα λέγαμε ότι η ψυχολογική ασφάλεια, ό,τι δηλαδή έχει να κάνει με την καθαρότητα του νου και την ακεραιότητα των συναισθημάτων, είναι και η πιο κρίσιμη, γιατί ο «τραυματισμός» δεν φαίνεται και άρα δεν εντοπίζεται εύκολα και άμεσα.

Ας αρχίσουμε όμως με την σωματική ασφάλεια. Πώς ένα παιδί μπορεί να τραυματιστεί;

α. Μπορεί να αυτοτραυματιστεί. Αυτό μπορεί να συμβεί από μια επικίνδυνη, εκτός ορίων, κίνηση ή αν προσκρούσει πάνω σε κάποιο σκληρό ή αιχμηρό αντικείμενο.

Στο Suibukan, αν και ασκούμαστε στις πολεμικές τέχνες, δεν έχουμε τέτοιους τραυματισμούς, που σε πολλά αθλήματα ή σε άλλες σχολές πολεμικών τεχνών θεωρούνται «φυσιολογικές».
Αυτό συμβαίνει γιατί ακολουθούμε την σύγχρονη αθλητική φυσιολογία, με την οποία το σώμα προετοιμάζεται πριν την άσκηση, οι μύες περνούν από μια διαδικασία «αφύπνισης», έτσι ώστε να υπάρχει, κατά την προπόνηση, έλεγχος των κινήσεων από τον εγκέφαλο, μέσω του νευρομυϊκού συστήματος. Αυτό που για άλλους είναι περιττό, για εμάς είναι άκρως απαραίτητο.
Επιπλέον η μεθοδολογία της εκπαίδευσης, που είναι προϊόν μακροχρόνιας εμπειρίας, δεν αφήνει περιθώρια για «παράτολμες» κινήσεις, που τα παιδιά έχουν την τάση να κάνουν, μιμούμενα τους υπερήρωες της τηλεόρασης. Το ίδιο το περιβάλλον μιας σοβαρής σχολής πολεμικών τεχνών επιβάλλει τάξη και πειθαρχεία κινήσεων, έτσι ώστε οτιδήποτε «ξένο» να φαντάζει ανόητο. Το ίδιο το παιδί καταλαβαίνει, ότι δεν είναι ανάγκη να «επιδείξει» ο,τιδήποτε για να γίνει αποδεκτό στο περιβάλλον της σχολής και το δάσκαλο.
Όσον αφορά πρόσκρουση πάνω σε αντικείμενα ή τραυματισμός από κάτι αιχμηρό δεν υφίσταται, γιατί ούτε ο χώρος έχει τέτοιου είδους υλικά, αλλά ούτε το παιδί φοράει ρούχα ή παπούτσια που μπορεί να τραυματίσουν. Αντιθέτως σε πολύ δημοφιλή αθλήματα, όπως το ποδόσφαιρο ή το μπάσκετ, αυτό είναι πολύ πιθανό.

β. Μπορεί να τραυματιστεί σε σύγκρουση με άλλο παιδί, κατά λάθος ή από πρόθεση.

Στο Suibukan δεν υπάρχει ανεξέλεγκτη σύγκρουση σώμα με σώμα, άρα δεν υφίσταται και τραυματισμός. Είναι φυσικό κάποιος, που δεν γνωρίζει το Suibukan, να πιστεύει ότι κατά την προπόνηση τα παιδιά θα μάχονται μεταξύ τους, οπότε μπορεί και να χτυπήσουν κατά τη διαδικασία. Δεν γίνεται όμως έτσι. Η προπόνηση είναι, κατά κύριο λόγο, προσωπική, και όταν υπάρχει μάχη σώμα με σώμα είναι προσχεδιασμένη κι όχι αυτοσχέδια. Συστήματα πολεμικών τεχνών που είναι προσανατολισμένα σε αγώνες και πρωταθλητισμό ενθαρρύνουν την ελεύθερη μάχη (κλωτσοσκούφι) γιατί αυτή χρειάζεται στο σκοπό που εξυπηρετούν. Από τη διαδικασία όμως «επιβιώνουν» μόνο ελάχιστα παιδιά, ενώ τα υπόλοιπα εισπράττουν την «τραυματική εμπειρία».
Η ελεύθερη μάχη (kumite) είναι αποδεκτή κάτω από όρους και αυστηρό έλεγχο κι αφού πρώτα χτιστεί αρκετά ο χαρακτήρας και το ομαδικό πνεύμα μεταξύ των παιδιών, ώστε να είναι δημιουργικό παιχνίδι και να προκαλεί χαρά. Νοείται μόνο μέσα στο φιλικό περιβάλλον του dojo (σχολής) κι όχι σε αγώνες πρωταθλήματος, όπου τα πάντα μπορεί να θυσιαστούν στο όνομα της νίκης και του μεταλλίου, ενώ παράλληλα η ψυχή του παιδιού «βιάζεται» με εκφράσεις, στην καλύτερη περίπτωση, του τύπου «φάτον».
Στο Suibukan τα παιδιά δεν είναι κομμάτι του πολιτικο-οικονομικού παιχνιδιού των αθλητικών συλλόγων και ομοσπονδιών, που ανάλογα με τη συμμετοχή σε αγώνες, τοπικά, πανελλήνια, πανευρωπαϊκά ή παγκόσμια, ενισχύουν τα ταμεία τους.

Κι έτσι πολύ ομαλά περνάμε στην διατάραξη της ψυχολογικής ασφάλειας, μέσω της άσκησης ψυχολογικής βίας. Και ακούγεται λίγο παράξενο, σε ένα χώρο που είναι ταγμένος στην διαχείριση της βίας, όπως είναι ο χώρος των πολεμικών τεχνών, στον ίδιο αυτό χώρο να ασκείται ψυχολογική βία. Όπως ακόμα πιο παράξενο είναι, σε χώρους που φαινομενικά είναι χώροι άθλησης (ακαδημίες ποδοσφαίρου, μπάσκετ, κολυμβητήρια, ενόργανη) να «πας για μαλλί και να βγαίνεις κουρεμένος».

Πώς ασκείται λοιπόν ψυχολογική βία σε ένα παιδί;

α. με αυτά που ακούει, δηλαδή αυτά που λένε τα άλλα παιδιά ή ο εκπαιδευτής.

Πρόκειται για τη γνωστή «ηχορύπανση» από βρισιές και υπονοούμενα που εκσφενδονίζονται στον αέρα. Και σίγουρα ένα παιδί θα ακούσει τέτοια δεξιά κι αριστερά στο δρόμο ή την παιδική χαρά, αλλά είναι πολύ διαφορετικά να τα ακούει από το δάσκαλο που σέβεται ή να επιτρέπονται ελεύθερα σε ένα χώρο διδασκαλίας. Τότε εκλαμβάνονται ως αποδεκτή πληροφορία που γρήγορα αναδιπλασιάζεται. Στο Suibukan το παιδί σας δεν θα ακούσει βωμολοχίες και θα ελεγχθεί αν το ίδιο πει κάτι.

β. με αυτά που βλέπει

Τι μπορεί να μολύνει το οπτικό πεδίο του παιδιού. Καταρχήν ο ίδιος ο χώρος. Οι αφίσες και οι φωτογραφίες στους τοίχους, περνάνε μηνύματα. Η εμφάνιση και η συμπεριφορά του δασκάλου επίσης. Η ικανότητα μίμησης της κίνησης και του στυλ από τα παιδιά είναι μεγάλη. Σε αυτή στηριζόμαστε για την εκμάθηση των πολεμικών τεχνών, αλλά χωρίς δυσκολία η μίμηση του δασκάλου μεταφέρεται από τον χώρο προπόνησης και στη συμπεριφορά στους εξωτερικούς χώρους. Στο Suibukan το παιδί σας δεν θα δει το δάσκαλο να ερωτοτροπεί με τη φιλενάδα του, ούτε το μάτι του να παίζει δεξιά κι αριστερά, ούτε τη δασκάλα να έρχεται προκλητικά ντυμένη. Μπορεί να ακούγεται παράξενο, αλλά υπάρχουν χώροι εκπαίδευσης που αυτό είναι μια πραγματικότητα.

γ. με αυτά που οσφρίζεται

Σίγουρα ο χώρος δεν πρέπει να μυρίζει άσχημα, αλλά εδώ δεν μιλάμε γι αυτό. Μιλάμε γι αυτά που μπορεί να κυκλοφορούν στον αέρα και γίνονται αντιληπτά μόνο με το ασυνείδητο. Κι ένα παιδί έχει τις δικές του κεραίες και αντιλαμβάνεται πράγματα που μπορεί να ξεφεύγουν από τους μεγάλους. Μπορεί να πληγωθεί από πράγματα που δεν καταλαβαίνει, και δεν έχει τον τρόπο να τα εξωτερικεύσει. Θέλει πολύ προσοχή κι εμείς στο Suibukan είμαστε ευαισθητοποιημένοι πάνω σε αυτό.

δ. από τις αρχές που καλείται να υπηρετήσει.

Σε οποιοδήποτε χώρο κι αν μπει κάποιος, είτε αυτό είναι σαφές είτε γίνεται ασυνείδητα, καλείται να υπηρετήσει κάποιες αρχές. Οι αρχές καθορίζουν την ταυτότητα του χώρου, τον προσδιορίζουν θετικά ή αρνητικά. Υπάρχουν χώροι, όπως αναφέραμε πιο πάνω, που στο όνομα οποιασδήποτε διάκρισης ή επιχορήγησης αφήνουν όλα τα άλλα στην άκρη. Υπάρχουν χώροι που υπηρετούν το κοσμικό πνεύμα. Στο Suibukan έχουμε αρχές και δεν τις διαπραγματευόμαστε. Οι αρχές μας είναι χριστιανικές, και δεχόμαστε ανά πάσα στιγμή έλεγχο με βάση αυτές τις αρχές.

ε. από τη συμπεριφορά των άλλων απέναντί του, αν δηλαδή του συμπεριφέρονται σαν μωρό ή σαν άνθρωπο με προσωπικότητα, που έχει ευθύνες και δικαιώματα.

Αν συμπεριφέρεσαι σ’ ένα παιδί ως λειψό άνθρωπο αυτό του δημιουργεί χαμηλή αυτοεκτίμηση. Ποτέ δεν πρέπει να μας ξεγελάει το μέγεθος του παιδιού. Κατανοούμε την ελαφρότητα της παιδικής ηλικίας, αλλά δεν ξεχνάμε ότι είναι ένας άνθρωπος με προσωπικότητα, όπως εμείς. Αυτό συνεπάγεται δικαιώματα, αλλά κυρίως και ευθύνες. Το παιδί πρέπει να μάθει να είναι υπεύθυνο, να μπορεί να διαχωρίζει τα όρια δικαιοδοσίας του, πότε μπορεί να παίζει και πότε όχι.

Πολλές φορές είτε από άγνοια, είτε επειδή δεν το έχουμε σκεφτεί αρκετά, αφήνουμε το παιδί μας εκτεθειμένο σε όλους αυτούς τους κινδύνους, ενδεχομένως γιατί μας «συμφέρει» οικονομικά. Τελικά πόσο κοστίζει η ασφάλεια;

Το Suibukan είναι ένα απολύτως ασφαλές περιβάλλον. Πρέπει όμως κι οι γονείς να είναι υποστηρικτές της προσπάθειάς μας. Ο σκοπός μας δεν είναι να δημιουργήσουμε σύγχυση στα παιδιά λέγοντάς τους πράγματα διαφορετικά από αυτά που ακούν στο σπίτι τους. Δεν θέλουμε, ούτε είναι πρέπον για ένα παιδί να συγκρούονται οι απόψεις του πατέρα με αυτές του δασκάλου.

Είμαστε σίγουροι, γιατί έχει γίνει ξανά στο παρελθόν, ότι αν ένα παιδί προσκολληθεί στο θετικό περιβάλλον του συλλόγου μας και καθώς μεγαλώνει συνεχίσει να κάνει παρέα μαζί μας, θα είναι πάντα περισσότερο ώριμο από τους συνομήλικούς του, δεν θα καπνίσει ποτέ, δεν θα πίνει, θα επιζητά την υγιεινή διατροφή, δεν θα βρίζει, θα σέβεται γονείς και δασκάλους, θα αναλαμβάνει τις ευθύνες του, θα έχει όνειρα κι ελπίδα για το μέλλον, θα θέλει να αριστεύει, θα βάζει στόχους και θα τους πετυχαίνει. Κι όλα αυτά γιατί θα έχει χτίσει χαρακτήρα και αυτοεκτίμηση, θα αισθάνεται ικανό και χρήσιμο.
Τίποτα όμως από αυτά δεν θα επιτευχθεί αν οι γονείς με τα έργα τους ή τα λόγια τους διαταράξουν την εμπιστοσύνη του μαθητή προς το δάσκαλο. Θα πρέπει ο δάσκαλος να στηρίζει το έργο του γονέα και ο γονέας να στηρίζει το έργο του δασκάλου. Αν σας προβληματίζει κάτι σε σχέση με το παιδί σας συζητήστε το μαζί μας για να σας βοηθήσουμε, όσο περνά από το χέρι μας.